PODSTAWOWE INFORMACJE
ISPA (ang. Instrument for Structural Policies for Pre-Accession) jest jednym z trzech (razem z Phare i Sapard) przedakcesyjnych instrumentów pomocy Unii Europejskiej dla dziesięciu państw kandydujących. W okresie 2000-2006 budżet ISPA wynosi 1,04 mld euro rocznie, z czego Polsce przysługuje od 30 do 37 proc. tej kwoty, czyli średnio około 348 mln euro. Podział środków oparty jest o następujące kryteria: liczba ludności, wielkość PKB na głowę mieszkańca liczonego według parytetu siły nabywczej oraz powierzchnia kraju.
Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, zgodnie z załącznikiem II do Traktatu akcesyjnego, wszystkie projekty, które były przedmiotem decyzji Komisji w sprawie pomocy na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1267/99 ustanawiającego Instrument Przedakcesyjnej Polityki Strukturalnej, a które nie zostały ukończone, będą realizowane w ramach działającego na zbliżonych zasadach Funduszu Spójności.
CELE ISPA
Podstawowym celem funduszu ISPA jest wsparcie krajów kandydujących w zakresie społecznej i gospodarczej spójności poprzez współfinansowanie dużych projektów inwestycyjnych w sektorze środowiska i transportu.
Wsparcie finansowe funduszu ISPA obejmuje w szczególności:
- w obszarze środowiska: wspieranie przedsięwzięć umożliwiających krajom beneficjentom dostosowanie się do wspólnotowego prawa ochrony środowiska oraz do celów Partnerstwa dla Członkostwa
- w obszarze transportu: wspieranie zrównoważonych przewozów, a w szczególności przedsięwzięć, które wchodzą w skład projektów o wspólnym interesie. Umożliwi to krajom beneficjentom dostosowanie się do celów Partnerstwa dla Członkostwa, co obejmuje stworzenie połączeń sieci krajowej z transeuropejską oraz umożliwia ujednolicenie warunków wykorzystania tych sieci.
- oczyszczanie ścieków i zaopatrzenie w wodę,
- ochrona powietrza,
- gospodarka odpadami.
Wiecej infomacji o funduszu ISPA pod adresem:
http://www.mos.gov.pl/fundusze_UE/ispa/index.html
Fundusz Spójności, inaczej nazywany Funduszem Kohezji lub Europejskim Funduszem Kohezji, to czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, których Produkt Narodowy Brutto (PNB) na mieszkańca nie przekracza 90 % średniej PNB dla wszystkich państw członkowskich. Fundusz Spójności nie należy do funduszy strukturalnych, ale jest instrumentem polityki strukturalnej Unii Europejskiej.Fundusz Kohezji powstał na mocy Traktatu z Maastrich o utworzeniu Unii Europejskiej z 1991 roku, który wszedł w życie w 1993. Jego realizację zaplanowano na lata 1993-2006.
Na szczycie UE w Berlinie w 1999 r. wprowadzono dwa zastrzeżenia, co do udzielania pomocy w ramach Funduszu Spójności:
- w roku 2003 zaplanowano przeprowadzenie weryfikacji czy państwa nadal kwalifikują się do pomocy przy PNB 90 % średniego PNB na jednego mieszkańca w UE;
- pomoc dla krajów „strefy euro” będzie udzielana pod warunkiem spełnienia kryteriów konwergencji – stabilność gospodarcza i wzrost.
Korzystanie ze środków Funduszu Spójności w Polsce oparte będzie na Strategii wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006 utworzonej na podstawie Narodowego Planu Rozwoju 2004 . 2006.
Głównym celem strategii środowiskowej Funduszu Spójności jest wsparcie dla realizacji zadań inwestycyjnych władz publicznych w zakresie ochrony środowiska, wynikających z wdrażania prawa Unii Europejskiej.Priorytety, jakie będą realizowane przy wsparciu z Funduszu Spójności w ochronie środowiska:
- poprawa jakości wód powierzchniowych,
- polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia,
- poprawa jakości powietrza,
- racjonalizacja gospodarki odpadami,
- ochrona powierzchni ziemi,
- zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
Odbiorcami pomocy tj. beneficjentami końcowymi Fundusz Spójności mogą być podmioty publiczne, czyli samorządy terytorialne (gminy, związki gmin) i przedsiębiorstwa komunalne.
Instytucje wdrażające i zarządzające Funduszem Spójności:
Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej . instytucja odpowiedzialna za ogólne zarządzanie i koordynację działań związanych z wykorzystaniem Funduszu Spójności;
Ministerstwa Finansów . instytucja płatnicza;
Ministerstwo Środowiska . instytucja pośrednicząca w zarządzaniu Funduszem Spójności I stopnia;
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej instytucja pośredniczące w zarządzaniu Funduszem Spójności II stopnia
Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej – instytucje pośredniczące w zarządzaniu Funduszem Spójności III stopnia – instytucje, do których składane są projekty.
Więcej na stronach:
http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/lvb/l60018.htm
http://www.funduszspojnosci.gov.pl
Beneficjent Końcowy – BK – samorząd lokalny lub instytucja, która osiąga korzyści dzięki realizacji projektu. Jest on odpowiedzialny za techniczne aspekty wdrażania projektu.
Memorandum Finansowe – to umowa podpisywana pomiędzy Wspólnotą a Rządem RP na finansowanie konkretnych projektów zgłaszanych w ramach programu ISPA. Jej podpisanie powoduje uruchomienie środków na dany projekt, a więc jego właściwą realizację. Wspólnota zobowiązuje się zapewnić, w drodze bezzwrotnej dotacji środki finansowe na określonych przez Memorandum warunkach. Ustalana jest maksymalna wysokość wkładu oraz terminy i niektóre warunki wydatkowania pieniędzy. Środki, które nie zostaną wydatkowane do momentu wygaśnięcia Memorandum są zwracane Komisji Europejskiej.
Umowa Finansowania – zawierana pomiędzy NAO a właściwym SAO odpowiedzialnym za dany projekt. Określa zadania SAO oraz zasady, na jakich środki z Narodowego Funduszu zostaną przekazane (m.in.: zasady kontroli wewnętrznej i zewnętrznej, sprawozdawczość, weryfikacja faktur, odpowiedzialność za nieprawidłowe wykorzystanie)
Porozumienia o realizacji Projektu – zawierane dla każdego projektu indywidualnie między JW – NFOŚiGW a Beneficjentem Końcowym. Określa prawa i obowiązki obu stron na etapie realizacji przedsięwzięcia.
Jednostka Realizująca Projekt – Dział Realizacji Projektu w PEWIK GDYNIA Sp. z o.o.